tDCS چیست؟
tDCS یا تحریک الکتریکی فراجمجمه ای
tDCS یا تحریک الکتریکی فراجمجمه ای یکی از مجموعه روش‌های نوروتراپی است.
این روش یک تحریک خفیف مغزی به صورت جریان الکتریکی مستقیم یا DC با استفاده از جریان الکتریکی با شدت یک تا دو میلی آمپر توسط دستگاه وارد می‌کند که مخفف عبارت transcranial Direct Current Stimulation است که یک روش غیر تهاجمی است که تغییرات موقتی در مناطق قشری مغز ایجاد می‌کند.
این روش از سال ۱۸۰۴ میلادی آغاز و از سال ۱۹۹۰ میلادی به این طرف، یعنی حدود ۳۰ سال گذشته، پیشرفت چشمگیری در کنترل و درمان فعالیت‌های عصب شناختی انسان‌ها داشته است و می‌تواند اثرات نسبتاً درازمدتی برجای بگذارد.
اهمیت tDCS یا تحریک الکتریکی فراجمجمه ای
تاکنون برای tDCS یا تحریک الکتریکی فراجمجمه ای عارضه‌ی جانبی گزارش نشده است.
tDCS یا تحریک الکتریکی فراجمجمه ای فقط مختص به افراد بیمار نیست و در بهبود و ارتقاء حافظه و یادگیری، افزایش خلق و کاهش تکانشگری و خشم و افزایش عملکرد حرکتی و افزایش مهارت نواختن ساز کاربرد دارد.
موارد کاربرد tDCS
۱. در درمان افسردگی خصوصا افسردگی‌های زنان در دوران بارداری و شیردهی که ممنوعیت مصرف دارو دارند.
۲. اضطراب
۳. وسواس فکری / عملی
۴. تقویت حافظه و تمرکز
۵. کاهش ولع خوردن، اعتیاد به الکل و مواد
۶. میگرن
۷. وزوز گوش البته بعد از رفع تمام مسائل پزشکی
۸. اختلالات خواب
آشنایی ابتدایی با انواع امواج مغزی و تاثیر آن‌ها بر عملکرد فرد
در مغز انسان ۴ نوع طول موج وجود دارد که به کمک tDCS یا تحریک الکتریکی فراجمجمه ای می‌توان آن‌ها را تغییر داد. این امواج عبارتند از:
موج بتا (beta)
موج بتا که دارای فرکانس ۱۲ تا ۲۵ بار در ثانیه است، با بیداری، تمرکز، فکر کردن و برنامه ریزی رابطه دارد.
موج آلفا (alpha)
موج آلفا که فرکانس تولید آن ۸ تا ۱۲ بار در ثانیه است، در حالت آرامش روانی و جسمی و با چشمان بسته افزایش می‌یابد و کاهش آن موجب اضطراب در افراد خواهد شد.
موج تتا (theta)
موج تتا یا موج خلاقیت که در هر ثانیه ۴ تا ۸ بار تولید می‌شود، موجی است که کاهش آن موجب مشکلات خلقی و اضطراب و افزایش آن موجب بی‌دقتی و مشکلات تمرکز خواهد شد.
موج دلتا (delta)
موج دلتا یا موج خواب که در هر ثانیه ۱ تا ۴ بار تولید می‌شود، موجی است که کاهش آن موجب اختلال خواب از نوع دیر به خواب رفتن و افزایش آن موجب بی‌دقتی و مشکل در تداوم خواب می‌شود.
افرایش یا کاهش بیش از اندازه قدرت یا دامنه این امواج باعث گسترش و تسلط نامتعارف هر یک از آن‌ها در بخش‌های متفاوت مغز خواهد شد و حالت‌های نابهنجار عاطفی و شناختی انسان را در پی خواهد داشت.
به عنوان مثال تحقیقات نشان داده‌اند افرادی که درگیر افسردگی هستند، در نیم کره راست مغز با زیاد بودن امواج بتا مواجه هستند و نیم کره چپ آن‌ها موج آلفا را بیشتر از حد معمول دارد. بنابراین اگر چنین فردی برای درمان افسردگی خود اقدام کند، برای مقابله با افسردگی در این افراد می توان با استفاده از روش نوروفیدبک امواج بتا را در نیم کره چپ افزایش داد یا امواج آلفای نیم کره چپ را سرکوب نمود.
روش درمان در tDCS یا تحریک الکتریکی فراجمجمه ای
در tDCS یا تحریک الکتریکی فراجمجمه ای، دو الکترود با استفاده از دو پد اسفنجی و با توجه به نوع اختلال و پروتکل مربوطه روی قسمتی از سر قرار داده می‌شود. یکی از الکترودها بار مثبت و دیگری بار منفی دارد. جریان الکتریکی بین دو الکترود جریان می‌یابد و نواحی زیرین دو الکترود را تحریک یا مهار می‌نماید.
تحریک پذیری ایجاد شده در مغز در tDCS یا تحریک الکتریکی فراجمجمه ای به شدت جریان، طول مدت تحریک و جهت جریان الکتریکی متغیر است.
در کاربردهای بالینی که اهداف درمانی دنبال می‌شود، جلسات منظم و با فاصله‌های گاهاً هر روزه و افزایش شدت تحریکات حائز اهمیت است. افزایش تعداد جلسات tDCS یا تحریک الکتریکی فراجمجمه ای باعث انباشتگی اثرات درمانی آن می‌شود.
