اختلال یادگیری که گاها به عنوان ناتوانی یادگیری نیز شناخته میشود، یکی از انواع اختلالات است که اغلب در کودکان خود را نشان میدهد. والدین معمولا نگرانیهای زیادی بابت اختلال یادگیری کودکان خود دارند؛ اما باید گفت که این اختلال بهراحتی قابل درمان است و کودک شما میتواند بهخوبی دیگر کودکان، به یادگیری و تکالیف مدرسه خود بپردازد.
یکی از تصورات غلطی که در رابطه با اختلال یادگیری وجود دارد این است که کودکانی که دچار اختلال یادگیری شدهاند، از هوش و تواناییهای ذهنی کمتری نسبت به سایر کودکان برخوردارند. باید گفت که این صحبت کاملا غلط است. کودک مبتلا به اختلال یادگیری، به اندازه سایر کودکان و حتی بیشتر، از هوش و استعداد برخودار است؛ تنها به دلیل تفاوت در شیوه فکری و عملکرد مغز، ممکن است که نتواند همچون سایر کودکان به یادگیری بپردازد و به روشهای آموزشی ویژه و همچنین درمان اختلال یادگیری نیاز دارد.
اختلال یادگیری میتواند در زمینههای متفاوتی خود را نشان دهد. برخی از کودکان مبتلا به اختلال یادگیری ممکن است در مهارتها و تواناییهای گفتاری مشکل داشته باشند و گروه دیگر، در مهارتهای خواندن و نوشتاری دچار مشکل باشند.
اگرچه در گذشته بیشتر کودکانی که دچار اختلال یادگیری بودند، از سمت جامعه و معلمها برچسب «خنگ» میخوردند؛ اما این روزها شما میتوانید این اختلال را خیلی سریع در کودک خود تشخیص دهید و برای درمان آن اقدام کنید.
خوشبختانه روشهای درمانی متفاوت و موثری برای درمان اختلال یادگیری کودکان وجود دارد که با کمک آنها میتوانید خیلی سریع اختلال یادگیری کودک را درمان کنید. همچنین در اغلب موارد، با ارائه آموزشهای ویژه به کودک میتوانید یادگیری را تسریع بخشید. اغلب کودکان مبتلا به اختلال یادگیری، نمیتوانند با شیوههای آموزشی متداول، درسهای مختلف را یاد بگیرند؛ اما اگر کمی شیوه آموزش را تغییر دهید و همچنین از مربیان و معلمهای باتجربه برای آموزش کودک استفاده کنید و آموزش کودک را با بازی و سرگرمی همراه کنید تا جذابیت بیشتری داشته باشد، کودک خیلی راحتتر و سریعتر میتواند مطالب را یاد بگیرد.
در این نوشته از کلینیک نوروتراپی دارینه، بهترین کلینیک نوروتراپی تهران، قصد داریم درباره اختلال یادگیری و روشهای درمان اختلال یادگیری در کودکان صحبت کنیم و انواع اختلال یادگیری و علائم اختلال یادگیری در کودکان را بیان کنیم. توصیه میکنیم که در ادامه این نوشته با ما همراه باشید.
یکی از جدیدترین و بهترین روشهایی که درمان اختلال یادگیری کودکان، استفاده از نوروفیدبک است. در این روش ما سعی میکنیم تا مغز کودک را دوباره تنظیم کنیم و به حالت نرمال در بیاوریم؛ در این صورت کودک میتواند به حالت نرمال به فعالیتهای خود ادامه دهد و همچون سایر کودکان، به یادگیری بپردازد. کلینیک نوروتراپی دارینه، بهترین مرکز نوروتراپی تهران، امکان اجرای روش نوروفیدبک برای کودکان را دارد. نوروفیدبک در کلینیک نوروتراپی دارینه زیر نظر بهترین نوروتراپیستها انجام میشود و نوروتراپیست ما در تمام مراحل درمان نظارت کامل دارد. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره نوروفیدبک در کلینیک نوروتراپی دارینه و همچنین رزرو وقت نوروفیدبک روی لینک زیر کلیک کنید.
اختلال یادگیری کودک چیست؟
اختلال یادگیری یکی از اختلالات رایج در میان کودکان است که معمولا خود را از سنین مدرسه نشان میدهد. کودک مبتلا به اختلال یادگیری، در آموزش و یادگیری برخی از مهارتها دچار مشکل میشوند و نمیتوانند مثل سایر کودکان به یادگیری بپردازند.
نحوه عملکرد مغز کودکان مبتلا به اختلال یادگیری با سایر کودکان کمی متفاوت است و عملکرد مغز و ارسال و دریافت امواج مختلف، از حالت نرمال خارج است؛ همین موضوع باعث میشود که این دسته از کودکان نتوانند مثل سایر کودکان به یادگیری و آموزش بپردازند و برای یادگیری نیازمند روشهای جدیدتر و متفاوتتر از سایر کودکان هستند.
انواع اختلال یادگیری کودکان
اختلال یادگیری انواع مختلفی دارد و در هر کودکی به نوع خاصی خود را نشان میدهد. در ادامه برخی از رایجترین انواع اختلالات یادگیری در کودکان را معرفی میکنیم.
دیسپراکسیا: اختلال هماهنگی رشدی
اختلال دیسپراکسیا بر مهارتهای حرکتی کودک تاثیر میگذارد. کودکان مبتلا به اختلال یادگیری از نوع دیسپراکسیا، مهارتهای حرکتی و آن دسته از مهارتهایی که به تعادل نیاز دارند را دیرتر از سایر کودکان یاد میگیرند؛ به عنوان مثال، این دسته از کودکان نسبت به همسن و سالان خود دیرتر شروع به به چهار دست و پا رفتن میکنند و دیرتر راه میافتند؛ همچنین این کودکان، توانایی انجام کارهایی مثل به تنهایی غذا خوردن یا لباس پوشیدن را نیز دیرتر از سایر کودکان شروع میکنند.
دیسگرافیا: اختلال نوشتن
دیگرافیا یکی دیگر از انواع اختلال نوشتن است که در همان سالهای ابتدایی مدرسه خود را نمایان میکند. این موضوع طبیعی است که کودک وقتی شروع به نوشتن میکند، دچار مشکل باشد؛ اما اگر این مشکل مدت طولانی با کودک همراه باشد، احتمالا کودک شما دچار اختلال در نوشتن است.
کودک مبتلا به دیسگرافیا، در نوشتن حروف و کلمات در کنار یکدگیر دچار مشکل میشوند. همچنین ممکن است که کودک کلمات را به صورت برعکس و آینهای بنویسد. خوشبختانه این اختلال نیز در صورت تشخیص به موقع، با کمک آموزشهای خاص خیلی راحت و سریع قابل درمان است.
دیسلکسیا: اختلال خواندن
کودکان مبتلا به دیسلکسیا در خواندن و تشخیص صداها و آواها دچار مشکل میشوند. این اختلال در سالهای اولیه مدرسه نمایان میشود و این کودکان نمیتوانند مثل هم سن و سالان خود خواندن را بیاموزند. این اختلال به بخشی از مغز کودک که مسئول پردازش زبان است مربوط میشود. کودکان مبتلا به دیسلکسیا به اندازه سایر کودکان باهوش هستند و معمولا با تشخیص به موقع و تغییر در شیوه آموزش، میتوانند خواندن را خیلی سریع بیاموزند.
دیسکلکولیا: اختلال ریاضی
نوع دیگری از اختلالات یادگیری، اختلال دیسکلکولیا یا اختلال ریاضی است. این دسته از کودکان در یادگیری و انجام محاسبات ساده ریاضی دچار مشکل هستند و نمیتوانند اعمال ریاضی مثل جمع و تفریق را راحت حل کنند. اگر کودک شما در سایر درسها خیلی خوب عمل میکند، اما علارغم تمرین و تلاش زیادی که برای درس ریاضی میکند، اما همچنان در این درس مشکل دارد؛ احتمالا دچار اختلال دیسکلکولیا شده است. این اختلال نیز خوشبختانه بهراحتی قابل درمان است و شما میتوانید با تمرین و آموزشهای ویژه این مشکل را حل کنید.
اختلال پردازش شنوایی
کودکان مبتلا به اختلال پردازش شنوایی در درک تفاوت ظریف بین صداهای مختلف دچار مشکل هستند. سیستم شنوایی در این کودکان دچار مشکل نیست؛ یعنی صدا بهدرستی از طریق گوش به مغز ارسال میشود؛ اما در هنگام پردازش در مغز دچار مشکل میشود. این اختلال میتواند شنوایی کودک را دچار مشکل کند؛ به همین دلیل ممکن است این دسته از کودکان در مدرسه و یادگیری سایر درسها نیز دچار مشکل شوند.
اختلال پردازش بینایی
اختلال پردازش بینایی یکی دیگر از انواع اختلال یادگیری است که در آن کودک در بینایی دچار مشکل میشود. اختلال پردازش بینایی، ارتباطی با قدرت بینایی کودک ندارد؛ یعنی کودک در دیدن و مشاهده دچار مشکل نیست؛ بلکه در تجزیه و تحلیل آن چیزی که میبیند دچار مشکل است. ممکن است کودک دید کاملی داشته باشد؛ اما در درک آن چیزی که میبیند دچار مشکل باشد.
اختلال پردازش زبانی
اختلال پردازش زبانی یکی دیگر از انواع اختلالات یادگیری در کودکان است. کودکان مبتلا به این اختلال در درک مفاهیم زبانی دچار مشکل میشوند؛ یعنی ممکن است که کودک نتواند تفاوت بین صحبت شوخی و جدی را درک کند یا در استفاده از دستور زبان دچار مشکل باشد. همچنین ممکن است که این دسته از کودکان در صحبت کردن دچار مشکل باشند.
اختلال یادگیری یکی از انواع اختلالات روانشناختی است که بیشتر در کودکان، به خصوص در سنین مدرسه، مشاهده میشود و باعث میشود که کودک در یادگیری برخی از درسها مثل ریاضی، یا هجی کردن کلمات، نوشتن، استدلال کردن، به یاد آوردن و سازماندهی اطلاعات مشکل داشته باشد. معمولا اختلال یادگیری در سالهای اولیه زندگی کودک یا با ورود کودک به مدرسه مشخص میشود. خیلی خوب است که به این اختلال و نشانه های اختلال یادگیری در کودک توجه داشته باشید و در صورت مشاهده علائم اختلال یادگیری در کودک، هرچه سریعتر برای درمان آن اقدام کنید.
علائم اختلال یادگیری کودکان
اختلال یادگیری کودک با توجه به نوع آن میتواند علائم متفاوتی داشته باشد و با نشانههای مختلفی خود را نمایان کند. در ادامه مهمترین و رایجترین علائم اختلال یادگیری کودکان را معرفی میکنیم:
- مشکلات رفتاری در کلاس درس
- تمایل نداشتن به خواندن
- دایره لغات ضعیف
- دامنه توجه کوتاه مدت
- مشکل در تمرکز
- افت تحصیلی در مدرسه
- احساس ناامیدی و بیلیاقتی
- مشکل در خواندن شفاهی
- مشکل در تکلم و لکنت زبان
- حرکت سر به جای چشمها هنگام خواندن
- حافظه دیداری و شنیداری ضعیف
درمان اختلال یادگیری کودکان
خوشبختانه روشهای گوناگونی برای درمان اختلال یادگیری کودکان وجود دارد که به کودک شما این امکان را میدهد تا خیلی سریع و همچون سایر کودکان به یادگیری بپردازد و در مسائل مدرسه دچار مشکل نشود. اختلال یادگیری کودک اگر به موقع تشخیص داده شود، میتوان جلوی پیشرفت آن و همچنین تاثیرات منفی آن در زندگی کودک گرفت. در ادامه برخی از مهمترین تکنیکهایی که برای درمان اختلال یادگیری کودکان مورد استفاده واقع میشود، صحبت میکنیم:
استفاده از برنامههای آموزشی خاص و کمک از مربیان باتجربه
اولین و مهمترین اقدامی که در مورد اختلال یادگیری کودک باید انجام دهید، استفاده از برنامههای آموزشی خاص است. همانطور که پیشتر به آن اشاره کردیم، مغز کودک مبتلا به اختلال یادگیری همچون سایر کودکان عمل نمیکند؛ از این رو این دسته از کودکان نمیتوانند مطالب آموزشی را همچون سایر کودکان بیاموزند و نیاز به روشهای آموزشی متفاوتی دارند. از این رو، کمک از مربیان باتجربه که مهارت بالایی در زمینه آموزش کودکان مبتلا به اختلال یادگیری دارند، میتواند به کودک شما کمک کند تا مطالب را خیلی بهتر و دقیقتر بیاموزد.
در این مرحله، نقش پدر و مادر را نیز نباید نادیده بگیریم. قطعا قسمتی از آموزش در کلاس درس رخ میدهد؛ اما بخش اصلی آن بر عهده پدر و مادر است و با تکرار و تمرین در خانه محقق میشود. والدینی که کودک مبتلا به اختلال یادگیری دارند، باید در این زمینه صبر و حوصله بیشتری به خرج دهند و با توجه به توصیه معلمان و مربیان آموزشی، در خانه نیز با کودک خود تمرین کنند و تکالیف او را زیر نظر داشته باشند.
مشاوره و روانشناسی کودک
از آن جایی که کودک مبتلا به اختلال یادگیری ممکن است از طرف جامعه و دوستان خود ترد یا مسخره شود، مشاوره و روانشناسی میتواند در درک بهتر کودک نسبت به مشکل خود و همچنین باور به استعدادها و تواناییهای خود کمک کند. از این رو توصیه میشود که کودکان مبتلا به اختلال یادگیری، علاوه بر آموزشهای ویژهای که میبینند، در جلسات مشاوره و روانشناسی نیز شرکت کنند. همچنین در صورت نیاز، جلساتی تراپی مثل گفتار درمانی یا کاردرمانی ذهنی و جسمی نیز میتواند به یادگیری بهتر و سریعتر کودک کمک کند.
دارو درمانی
در برخی از موارد، اختلال یادگیری کودک میتواند ناشی از اختلالات دیگر مثل اختلال بیش فعالی کودک یا اوتیسم باشد. در چنین شرایطی، با توجه به نظر پزشک، لازم است که کودک شما علاوه بر آموزشهای ویژه، از داروهای مختلف نیز استفاده کند. این داروها گاها به تمرکز کودک کمک میکند یا استرس و اضطراب او را کاهش میدهد.
نوروفیدبک
یکی از جدیدترین و بهترین روش های درمان اختلال یادگیری در کودکان، درمان نوروفیدبک است. این روش یکی از نوینترین روشهای درمانی برای درمان انواع مختلف اختلالات روان، به خصوص اختلالات یادگیری است که هیچگونه عوارضی را برای کودک شما به دنبال نخواهد داشت.
همانطور که پیشتر نیز به آن اشاره کردیم، عملکرد مغز کودکان مبتلا به اختلال یادگیری، با سایر کودکان متفاوت است. میتوان گفت که کودکان مبتلا به اختلال یادگیری، سیمکشیهای مغزی متفاوتی دارند؛ همین موضوع باعث میشود که نتوانند با روشهای معمول آموزش ببینند.
در روش درمان نوروفیدبک، ما به کمک دستگاه نوروفیدبک و اندازهگیری دقیق سیگنالهای مغزی و پردازش آنها، سعی میکنیم تا امواج مغزی را اصلاح کنیم و به حالت نرمال در بیاوریم. در این روش، ما از یک برنامه آموزشی و یادگیری مخصوص استفاده میکنیم که به مغز کمک میکند سیگنالهای خود را دوباره تنظیم کند. پیش از این درباره روش درمان نوروفیدبک به صورت مفصلتر توضیح دادهایم. توصیه میکنیم که جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد این روش درمانی، آن مقاله را مطالعه کنید.
نوروفیدبک یکی از اصلیترین روشهای درمان نوروتراپی است که این روزها به درمان و کنترل بسیاری از اختلالات روان مثل بیش فعالی، اضطراب، شب ادراری، افسردگی، اختلال یادگیری، نقص توجه و … کمک میکند. اگر بخواهیم نوروفیدبک را خیلی ساده تعریف کنیم، میتوانیم بگوییم که نورفیدبک یعنی آموزش دادن مغز توسط خود مغز. در روش نوروفیدبک، ما به دنبال بهبود و اصلاح عملکرد مغز هستیم. در این روش که به کمک دستگاه نوروفیدبک انجام میشود، مغز به وسیله فعالیتهای خود و فیدبکی که در طی جلسات نوروفیدبک دریافت میکند، میآموزد که چگونه عملکرد بهتری داشته باشد.