درمان توانبخشی شناختی یا بازتوانی شناختی به مجموعهای از درمانهای مختلف گفته میشود که به بهبود عملکرد مغز و بازیابی تواناییهای شناختی فرد کمک میکند. همانطور که میشود با ورزش و نرمش کردن، عضلات بدن را تقویت کرد، با تمرینها و درمان توانبخشی شناختی نیز میتوان به تقویت مغز کمک کرد. مغز عضو به شدت انعطافپذیری است و با تمرین و آموزش آن میتوانید مغز را ترمیم و تقویت کنید.
یکی از مهمترین دغدغه افراد و خانوادههایی که یکی از اعضای آن دچار آسیبهای مغزی مثل ضربه مغزی، سکته مغزی و … شدهاند، این است که چگونه میتوان پس از این حادثه به سمت زندگی نرمال حرکت کرد و این آسیبها را جبران کرد. باید گفت که درمان توانبخشی شناختی کمک زیادی به تقویت مغز در چنین شرایطی میکند؛ علاوه بر این، اگر امکان بازگشت کامل به حالت نرمال و پیش از حادثه نباشد، درمان توانبخشی شناختی همچنان به فرد کمک میکند تا بسیاری از مسائل و مشکلاتی که پیرامون این حادثه برای او رخ داده است را به نوعی حل کند و مهارتهای مناسب را بیاموزد.
علاوه بر این، درمان توانبخشی شناختی به درمان و حل بسیاری از اختلالات و مشکلات نیز کمک میکند. به عنوان مثال، کودکی را تصور کنید که علائم نقص توجه و بیش فعالی دارد و نشانههای رفتاری مثل افت تحصیلی، پرخاشگری و نافرمانی را از خود نشان میدهد. با ارزیابی شناختی میتوان متوجه شد که این کودک دقیقا در کدام بخش کارکرد شناختی مغز دچار مشکل است؛ آیا نقص در کنترل مهارت دارد یا حافظه فعال. سپس به کمک درمان توانبخشی شناختی میتوان به حل این مشکل در کودک کمک کرد.
درمان توانبخشی شناختی یا CRT، که کوتاه شده عبارت Cognitive Rehabilitation Therapy است، انواع مختلفی دارد و به درمان و کنترل بسیاری از آسیبهای مغزی و اختلالات کمک زیادی میکند. نوع کلاسیک آن که عموما از طریق تمرینهای خاص و تستهای مختلف روی کاغذ انجام میشود، از گذشته مورد استفاده بسیاری از روانشناسان و نوروتراپیستها قرار میگرفت و امروزه نیز در برخی از موارد، از درمان توانبخشی شناختی کلاسیک استفاده میکنند.
اما نوع دیگری از درمان توانبخشی شناختی نیز وجود دارد که به کمک نرمافزارهای مخصوص و رایانه صورت میگیرد. با کمک رایانه خیلی بهتر و دقیقتر میتوانید عملکرد مغز را به صورت کمی اندازهگیری کنید و تحلیلها و نتایج بهتری را از درمان توانبخشی شناختی بگیرید. نکته بسیار مهمی که در مورد درمان توانبخشی شناختی باید همواره در نظر داشته باشید این است که ممکن است بسیاری از این نرمافزارها و تستهای درمان توانبخشی شناختی به صورت آنلاین و رایگان در اختیار شما قرار داشته باشند؛ با این حال، انجام به تنهایی این درمان مورد تایید نیست و اگر میخواهید نتیجه خوبی از درمان توانبخشی شناختی دریافت کنید، حتما باید این کار را زیر نظر یک نوروتراپیست متخصص انجام دهید.
امروزه از درمان توانبخشی شناختی یا بازتوانی شناختی برای ارتقای سلامت، استعدادیابی و بهبود عملکرد دانشآموزان، ورزشکاران، افراد دچار حادثه مغزی، سالمندان مبتلا به آلزایمر و … استفاده میشود و تحقیقات نشان داده است که این درمان، تاثیر به سزایی روی بهبود عملکرد مغز دارد.
در این نوشته از کلینیک نوروتراپی دارینه، بهترین مرکز نوروتراپی تهران، قصد داریم درباره درمان توانبخشی شناختی (CRT) صحبت کنیم و کاربردها، انواع بازتوانی شناختی و تاثیر این درمان را روی بهبود عملکرد مغز بررسی کنیم. اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که قصد شروع درمان توانبخشی شناختی را دارند، توصیه میکنیم که برای کسب اطلاعات بیشتر و درک بهتر این درمان، حتما در ادامه این نوشته با ما همراه باشید.
یکی از نکات بسیار مهم در مورد درمان توانبخشی شناختی این است که این درمان حتما باید زیر نظر یک نوروتراپیست متخصص انجام شود تا بتوانید بهترین تحلیلها و همچنین بهترین روند درمان را طی کنید. حضور نوروتراپیست در طول درمان باعث میشود که شما نتیجه بهتری از درمان توانبخشی شناختی بگیرید. کلینیک نوروتراپی دارینه، بهترین کلینیک نوروتراپی تهران، انواع بازتوانی شناختی را زیر نظر بهترین متخصصان نوروتراپی به شما عزیزان ارائه میدهد. ما این اطمینان را به شما میدهیم که نوروتراپیستهای ما در طول درمان توانبخشی شناختی کنار شما عزیزان خواهند بود و روی تمامی مراحل درمان نظارت کامل دارند. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد درمان توانبخشی شناختی در کلینیک نوروتراپی دارینه، بهترین مرکز نوروتراپی تهران، و همچنین رزرو وقت بازتوانی شناختی در این مرکز، روی لینک زیر کلیک کنید.
بازتوانی شناختی چیست؟
بازتوانی شناختی، درمان توانبخشی شناختی یا CRT به طیف گستردهای از روشهای درمانی اطلاق میشود که در جهت بهبود و ارتقای سطح عملکردهای شناختی مغز به کار گرفته میشوند. عملکردهای شناختی مغز فرد میتواند به دلایل مختلفی مثل تجربه تروما، آسیبهای مغزی، جراحی تومور مغزی، آلزایمر و … دچار اختلال و مشکل شوند؛ درمان توانبخشی شناختی به مغز این امکان را میدهد تا عملکردهای شناختی خود را دوباره تنظیم کند.
این روزها از درمان توانبخشی شناختی برای بهبود و ارتقای عملکردهای شناختی مغز در حیطههای مختلف استفاده میشود و این روش درمانی، در اغلب کلینیکهای نوروتراپی به عنوان یکی از مهمترین و کارآمدترین روشهای درمانی برای بهبود عملکردهای شناختی مغز در اختلالات و مشکلات مختلف به مراجعین ارائه میشود.
رفتار درمانی شناختی یا CBT یکی از جدیدترین متدهای روانشناسی است که انقلابی در روان درمانی ایجاد کرده است و این روزها، بسیاری از مشاوران و روانشناسان برای درمان مسائل مختلف مثل افسردگی، اضطراب، اختلال دو قطبی و همچنین مسائل و مشکلات خانوادگی و مشکلات رابطه بین زوجین استفاده میکنند.
انواع درمان توانبخشی شناختی
همانطور که گفتیم، درمان توانشبخشی شناختی شامل طیف گستردهای از درمانها میباشد که به تقویت مهارتهای شناختی مغز کمک میکند. در حالت کلی میتوان درمان توانبخشی شناختی را به دو دسته کلی تقسیمبندی کرد. بازتوانی شناختی کلاسیک و بازتوانی شناختی کامپیوتری. در ادامه، هر کدام از این موضوعات را به اختصار تعریف میکنیم:
درمان توانبخشی شناختی کلاسیک
بازتوانی شناختی کلاسیک نوعی از درمان توانبخشی شناختی است که از گذشته مورد استفاده قرار میگرفت و کمک بسیار زیادی به بیماران میکرد. این روزها نیز، همچنان از درمان توانبخشی شناختی کلاسیک در بسیاری از مواقع، در کنار درمان توانبخشی کامپیوتری و در مراحل اولیه تشخیص و درمان استفاده میشود.
درمان توانبخشی شناختی کلاسیک شامل تمرینها، آموزشها و همچنین پرسشوپاسخهای قلم و کاغذی میباشد که در کلینیک نوروتراپی و زیر نظر درمانگر صورت میگیرد. معمولا تمرینهایی که در درمان توانبخشی شناختی در اختیار فرد قرار داده میشود، بسیار ساده بوده و روی کاغذ و با کمک قلم انجام میشود. در این حین نیز، درمانگر و نوروتراپیست روی پاسخهای فرد توجه ویژه دارند و با ارزیابی آنها میتوانند برنامه درمانی بهتری را در اختیار فرد قرار دهند.
تحقیقات مختلفی روی بازتوانی شناختی کلاسیک انجام شده است که نشان میدهد این روش درمانی، میتواند تاثیرات قابل توجهی روی بر شرایط فرد تحت درمان توانبخشی شناختی داشته باشد و به بهبود عملکردهای شناختی مغز کمک کند.
عدم تمرکز یکی از مشکلات و اختلالات بسیار مهم و جدی است که میتواند تاثیرات منفی روی زندگی شما داشته باشد. افراد دچار عدم تمرکز، بهراحتی حواسشان پرت میشود و نمیتوانند روی موضوعی خاص، تمرکز لازم داشته باشند. این افراد ممکن است در حین صحبت کردن، حرفهایشان را فراموش کنند یا نتوانند به صحبتهای دیگری گوش دهند و روی صحبتهای او تمرکز کنند.
درمان توانبخشی شناختی کامپیوتری
این روش شامل تقویت مهارتهای شناختی از جمله توجه، استدلال، حافظهی فعال و… با استفاده از بازیهای کامپیوتری هدفمند است. هدف این درمان مثل بازتوانی شناختی کلاسیک، کمک به بهتر شدن عملکرد مغز در حیطههای شناختی گوناگون است.
درمان توانبخشی شناختی کامپیوتری، همانطور که از نام آن مشخص است، توسط یک نرمافزار کامپیوتری انجام میشود. تاکنون، نرمافزارهای مختلفی برای بازتوانی شناختی کامپیوتری معرفی شده و مورد استفاده درمانگران و نوروتراپیستها قرار گرفته است. یکی از بهترین و معروفترین این نرمافزارها که در زمینه توانمندسازی شناختی مغز و ارتقای مهارتهای توجه و تمرکز، استدلال، حافظه فعال و … بسیار تاثیرگذار است و مورد استفاده قرار میگیرد، مجموعه کاپیتان لاگ (Captain’s Log) است.
این بازی جذاب شامل برنامههای مختلفی جهت توانمندسازی شناختی و ارتقای مهارتهای توجه و تمرکز، استدلال، بهبود مهارتهای دقت شنیداری، حافظه فعال، عزت نفس، هماهنگی چشم و دست، کنترل تکانشگری، بالا بردن سرعت پردازش و واکنش، تقویت مهارتهای حل مسئله در کودکان مبتلا به اختلال ADHD، اختلال یادگیری، مشکلات شناختی و همچنین افرادی است که دارای آسیبهای مغزی و مشکلاتی نظیر نقص در دقت و تمرکز، مشکلات حافظه و یادگیری و… هستند.