اختلالات تغذیه یا اختلال خوردن؛ علل، علائم و درمان
اختلالات تغذیه یا اختلال خوردن، یکی از انواع اختلالات رایج در عصر کنونی است که روی سلامت روان و سلامت جسمی و فیزیکی فرد تاثیرگذار است. اگرچه اغلب ما اختلالات خوردن را با پرخوری عصبی می‌شناسیم، اما باید گفت که اختلال خوردن انواع مختلفی دارد و پرخوری عصبی یکی از انواع شایع اختلالات تغذیه است.
در برخی از موارد، ممکن است فرد به پرخوری رو بیاورد؛ در صورتی که در برخی از انواع اختلالات تغذیه، فرد به خود گرسنگی می‌دهد و به اندازه کافی غذا نمی‌خورد. برخی از انواع اختلالات خوردن نیز باعث می‌شود که فرد بعد از خوردن، خود را مجبور به استفراغ کند تا کالری غذاها را جذب نکند.
اغلب اختلالات تغذیه، ریشه روانی دارند و با پرخوری یا بی‌اشتهایی کاملا متفاوت هستند. معمولا اختلالات خوردن به دلیل تصور بدی است که فرد از بدن و اندام خود دارد و به صورت وسواس‌گونه‌ای به وزن و اندام خود حساس می‌شود.
اختلالات تغذیه بیشتر در سنین جوانی و ورود به میان‌سالی دیده می‌شود و شیوع آن در بین خانم‌ها بسیار بیشتر است. این اختلالات می‌تواند برای فرد بسیار خطرناک باشند و سلامت جسمی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. همچنین اختلالات تغذیه می‌توانند باعث شوند که فرد اقدام به عمل‌های جراحی زیبایی لاغری غیرضروری و غیراصولی بزند که ریسک بسیار بالایی دارند و برای سلامت فرد به شدت خطرناک است.
از این رو بسیار مهم است که در صورت مشاهده علائم اختلالات تغذیه یا اختلال خورد در اطرافیانتان، خیلی سریع نسبت به آن واکنش نشان دهید و برای درمان هرچه سریع‌تر آن، اقدام کنید. خوشبختانه این روزها روش‌های درمانی مختلفی برای درمان اختلالات تغذیه وجود دارند. برخی از این روش‌ها روی سلامت فیزیکی فرد تمرکز می‌کند و گروه دیگر، به دنبال رفع این مشکل از نظر روحی و روانی هستند. روش‌هایی مثلا روان درمانی، رفتار درمانی، درمان‌های نوروتراپی و … می‌توانند به درمان اختلالات تغذیه کمک بسیار زیادی کنند.
در این نوشته از کلینیک نوروتراپی دارینه، بهترین مرکز نوروتراپی تهران، قصد داریم درباره انواع اختلالات خوردن، علائم آن‌ها و درمان اختلالات خوردن به کمک نوروتراپی صحبت کنیم. مطالعه ادامه این نوشته می‌تواند به شما در تشخیص زودهنگام و به‌موقع اختلالات خوردن در اطرافیانتان کمک کند.
یکی از بهترین و موثرترین روش‌های درمان اختلالات خوردن، درمان نوروتراپی است. همانطور که گفتیم، اختلالات خوردن در اغلب موارد ریشه در ذهن افراد و تصویر بدنی بدی که از خود دارند، دارد. با کمک نوروتراپی در کنار روان درمانی، خیلی سریع می‌توانید این اختلال را درمان کنید. کلینیک نوروتراپی دارینه، بهترین کلینیک نوروتراپی غرب تهران، امکان درمان اختلالات خوردن مثل پرخوری عصبی و … را به کمک روش‌های نورتراپی و زیر نظر بهترین نوروتراپیست‌ها را برای شما فراهم کرده است. برای رزرو وقت tDCS برای درمان اختلالات تغذیه در کلینیک نوروتراپی دارینه، از طریق لینک زیر اقدام کنید.
منظور از اختلالات تغذیه یا اختلال خوردن چیست؟
اختلالات خوردن یا اختلالات تغذیه به گروهی از اختلالات گفته می‌شود که باعث بروز عادت‌های تغذیه‌ای ناسالم در فرد می‌شود. این عادت‌های ناسالم می‌تواند شامل پرخوری، کم‌خوری یا اجبار به استفراغ پس از خوردن غذا باشد.
اختلالات خوردن معمولا با وسواس بسیار شدید در غذا خوردن و حساسیت شدید روی وزن و ظاهر بدن همراه است. معمولا افرادی که دچار اختلالات تغذیه هستند، حساسیت بسیار زیادی روی افزایش یا کاهش وزن خود دارند و به طور پیوسته در حال سرزنش خود هستند و از اندام خود رضایت ندارند. این افراد معمولا به طرز وسواس‌گونه‌ای خود را در مقابل آینه چک می‌کنند و وزن خود را اندازه‌گیری می‌کنند.
اختلالات خوردن اگر به موقع بررسی نشوند، می‌توانند تاثیرات منفی روی سلامت روحی و فیزیکی فرد بگذارند. اختلالات خوردن ممکن است در هر سن و جنسیتی رخ دهد؛ اما شیوع آن در بین زنان جوان بسیار بیشتر است.
طبق تحقیقات صورت گرفته، ۱۳ درصد از جوانان حداقل یکی از انواع اختلالات خوردن را تا رسیدن به سن ۲۰ سالگی تجربه می‌کنند که اگر به صورت گذرا باشد، کاملا طبیعی است که فرد در دوران بلوغ به اندام و وضعیت بدن خود حساس باشد؛ اما اگر اختلالات خوردن با نوجوان شما همراه بود، تا اندازه‌ای که روی تغذیه و سلامت فیزیکی او تاثیرگذاشت، باید هرچه سریع‌تر به دنبال درمان اختلالات خوردن باشید.
انواع اختلالات تغذیه
همانطور که بالاتر نیز به آن اشاره کردیم، اختلالات تغذیه انواع مختلفی دارند و در هر کسی می‌تواند با علائم و رفتارهای مختلفی بروز پیدا کند. در ادامه برخی از متداول‌ترین اختلالات خوردن را بررسی می‌کنیم:
آنورکسیا (بی‌اشتهایی عصبی)
یکی از رایج‌ترین و متداول‌ترین انواع اختلالات خوردن، آنورکسیا یا بی‌اشتهایی عصبی است. افراد مبتلا به آنورکسیا، تصور می‌کنند که چاق هستند؛ در صورتی که ممکن است وزن ایده‌آلی داشته باشند یا حتی دچار کم‌وزنی خطرناک نیز باشند.
این گروه از افراد به طور منظم وزن خود را بررسی می‌کنند و از خوردن برخی از گروه‌های غذایی اجتناب می‌کنند و به شدت کالری مصرفی روزانه خود را کنترل می‌کنند. برخی از افراد مبتلا به آنورکسیا نیز ممکن است پس از خوردن غذا، دست به کارهای غیرمعمول مانند اجبار برای استفراغ یا استفاده از قرص‌های مسهل می‌کنند تا غذایی که دریافت کرده‌اند را خیلی سریع از دست بدهند.
بولیمیا (پرخوری عصبی)
بولیمیا دقیقا نقطه مقابل آنورکسیا قرار دارد. افراد مبتلا به پرخوری عصبی، در دوره‌هایی خاص، میل سیری‌ناپذیری به خوردن غذاها و تنقلات مختلف دارند و تا اندازه‌ای غذا مصرف می‌کنند که دچار دل‌درد شوند. بر خلاف کم‌اشتهایی، این اختلال در بین مردان شیوع بیشتری دارد. افراد مبتلا به پرخوری عصبی، توانایی کنترل اشتها و مقدار غذای مصرفی خود را ندارند و میل شدیدی به خوردن دارند؛ البته معمولا برای کنترل وزن و رفع مشکلات معده و دل درد خود، دست به کارهایی مثل بالا آوردن غذای خورده شده یا ورزش بیش از اندازه می‌کنند تا وزن آن‌ها بالا نرود.
پرخوری افراطی
اختلال پرخوری افراطی یکی دیگر از اختلالات تغذیه است که این روزها در جوامع صنعتی رو به افزایش است. این اختلال شباهت بسیار زیادی به پرخوری عصبی دارد؛ یعنی فرد میل شدیدی به مصرف غذا در دوره‌‌ای خاص دارد. تفاوت اصلی اختلال پرخوری افراطی با پرخوری عصبی در این است که فرد تلاشی برای از دست دادن غذای خورده شده نمی‌کند و معمولا با اضافه‌وزن روبه‌رو می‌شود؛ اما پس از مصرف غذا دچار عذاب وجدان می‌شود و خود را سرزنش می‌کند.
پیکا (اختلال هرزه‌خواری)
پیکا یکی دیگر از اختلالات تغذیه است که در کودکان و زنان باردار بیشتر دیده می‌شود. فرد مبتلا به اختلال پیکا، میل به خوردن چیزهایی دارد که به عنوان غذا و خوراکی شناخته نمی‌شوند. این دسته از افراد معمولا میل به خوردن خاک، گچ، سنگ‌ریزه، صابون، مو و … پیدا می‌کنند. افراد مبتلا به اختلال پیکا بیشتر در معرض خطر مسمومیت، عفونت، آسیب دیدگی دستگاه گوارش و اختلالات تغذیه ای قرار می گیرند.
درمان اختلالات تغذیه
خوشبختانه امروزه روش‌های مختلفی برای درمان اختلالات تغذیه وجود دارد و شما می‌توانید خیلی سریع و راحت این اختلال را درمان کنید. در ادامه برخی از متداول‌ترین روش های درمان اختلالات تغذیه را بیان می‌کنیم:
روان درمانی
روان درمانی یکی از اصلی‌ترین تکنیک‌هایی است که برای درمان اختلالات تغذیه باید به سراغ آن بروید. در این روش، روانشناس سعی می‌کند تا ریشه اختلال تغذیه شما را پیدا کند و به دنبال یک راه حل برای آن باشد. معمولا در حین گفتگو‌ها، دلیل اینکه فرد تصور بدی از بدن خود دارد پیدا می‌شود و روانشناس سعی می‌کند روی اعتماد به نفس فرد کار کند.
رفتار درمانی
رفتار درمانی نیز یکی دیگر از روش‌های درمان اختلالات تغذیه است که معمولا در کنار روان درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در جلسات رفتار درمانی، روانشناس سعی می‌کند تا تکنیک‌ها و مهارت‌هایی را به فرد آموزش دهد تا بتواند عادت‌های غذایی بد خود را ترک کند. به عنوان مثال، اگر فرد دچار پرخوری عصبی است، روانشناس به او می‌آموزد که چگونه جلوی میل به خوردن خود را بگیرد و شرایط را کنترل کند.
رفتار درمانی شناختی یا CBT یکی از جدیدترین متدهای روانشناسی است که انقلابی در روان درمانی ایجاد کرده است و این روزها، بسیاری از مشاوران و روانشناسان برای درمان مسائل مختلف مثل افسردگی، اضطراب، اختلال دو قطبی و همچنین مسائل و مشکلات خانوادگی و مشکلات رابطه بین زوجین استفاده می‌کنند.
رژیم درمانی
از آن جایی که اختلالات تغذیه با مشکلات فیزیکی و جسمی نیز همراه هستند، برای درمان آن بهتر است که با متخصص تغذیه نیز در ارتباط باشید تا بتوانید رژیم غذایی خود را بهتر تنظیم کنید و وزن خود را کنترل کنید.
گروه درمانی
گروه درمانی نیز یکی دیگر از روش‌های درمان اختلالات تغذیه است که در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه واقع شده است. در این روش، گروهی از افراد که از اختلال تغذیه‌ی خاصی رنج می‌برند دور هم جمع می‌شوند و در مورد تجربیات خود با یکدیگر گفتگو می‌کنند. در این حین نیز یک مشاور یا روانشناس، روی روند جلسات نظارت دارد و در صورت نیاز، مداخله می‌کند.
تحریک الکتریکی مغز (tDCS)
یکی از روش‌های نوین برای درمان اختلالات تغذیه، به خصوص اختلالاتی مثل پرخوری عصبی یا پرخوری افراطی، درمان نوروتراپی tDCS است. در این روش ما به دنبال این هستیم تا سیگنال‌های عصبی که باعث پرخوری می‌شوند و میل مصرف غذا در فرد را بالا می‌برند، اصلاح کنیم.
تحریک مغناطیسی مغز یا TMS یکی از جدیدترین و موثرترین روش‌های نوروتراپی است که به درمان بسیاری از اختلالات کمک می‌کند. این روش کاملا غیرتهاجمی بوده و هیچگونه عوارضی را برای فرد به دنبال نخواهد داشت؛ همچنین تحقیقات و مطالعات اخیر، موثر بودن این روش درمانی برای درمان بسیاری از اختلالات روان را تایید کرده‌اند.