بیشترافراد تصور می‌کنند هر کودکی که پرتحرک باشد و زیاد شیطنت کند بیش فعال است؛ درصورتیکه این‌گونه نیست. بیش فعالی کودکان با علائمی همراه است که می‌تواند در هر کودکی به میزانی وجود داشته باشد؛ اما زمانی این علائم را می‌توان برای بیش فعالی در نظر گرفت که باعث ایجاد مشکلاتی برای کودکان شود. رفتار کودکان بیش فعال تاثیرات مخرب زیادی بر عملکرد روزمره آنها دارد و اگر بیش فعالی آنها به موقع و با روش درمانی مفید و مناسب درمان نشود؛ می‌تواند در سنین مدرسه باعث اختلالات یادگیری، در دوران بلوغ باعث افسردگی و آسیب‌های اجتماعی و در بزرگسالی باعث مشکلاتی در زمینه جایگاه‌های مناسب شغلی برای آنها شود. ممکن است در مواردی کودکان به دلیل قرار گرفتن در بعضی از موقعیت‌ها و یا ابتلا بیماری‌هایی به طور موقت و مقطعی علائمی شبیه بیش فعالی را از خود نشان دهند. این یک امر طبیعی است و نشان دهنده بیش فعالی در کوکان نیست. با جمع‌آوری اطلاعات درست و دقیق از مربی، معلم و خانواده کودکان بیش فعال، می‌توان به تشخیص درستی از این اختلال دست پیدا کرد. نوروفیدبک برای کودکان بیش فعال، به عنوان یک روش درمانی بدون برگشت، ماندگار و بدون عوارض جانبی است.
اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی در بزرگسالان در دو حالت بروز می‌کند. یک نوع این اختلال نوع درمان‌نشده است که از دوران کودکی به بزرگسالی فرد کشیده می‌شود. نوع دوم این اختلال در بزرگسالی بروز می‌کند. اکثر بزرگسالان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی، با علائمی همراه هستند که منبع مشکلات خود را نمی‌شناسند و از این اختلال رنج می‌برند.
بیش‌فعالی چیست؟
اختلال بیش فعالی یکی از شایع‌ترین اختلالات عصبی رشدی در بین کودکان است. این اختلال معمولا در دوران کودکی تشخیص داده می‌شود و تا بزرگسالی ادامه می‌یابد. کودکان بیش فعال، اغلب در موقعیت و شرایط مختلف، رفتارهایی را که همراه با پرتحرکی، تکانشگری یا نقص‌توجهی مداوم است، از خود نشان می‌دهند. این رفتارها باعث اختلال در عملکرد کودکان و روابط آنها با دیگران می‌شود. همه کودکان، گاهی ممکن است بی‌قراری کنند و یا بی‌درنگ و بدون فکر کاری را انجام دهند و یا زمان‌هایی را مشغول خیال‌بافی باشند اما زمانی به کودک بیش‌فعال گفته می‌شود که حواس‌پرتی، عدم تمرکز یا تحریک پذیری روی عملکرد مدرسه، روابط دوستانه و یا رفتار اجتماعی و خانوادگی او تاثیر بگذارد. بیش‌فعالی کودکان یکی از پر‌درد‌سر‌ترین اختلالات برای کودکان، والدین، معلمان و جامعه است. کودکان بیش‌فعال در شرایط ناگهانی، واکنش‌هایی از خود نشان می‌دهند که بدون فکر و خطرناک است.
چهار الگوی رفتاری وجود دارد که نشان دهنده بیش‌فعالی در کودکان است؛ البته هر چهار الگو با نوروفیدبک برای کودکان بیش فعال قابل درمان است.
پرتحرکی
در این نوع بیش‌فعالی، کودکان همواره در حال حرکت هستند، دائم شلوغ می‌کنند و پرانرژی هستند. آنها مدام حرف می‌زنند و نمی‌توانند یکجا آرام بنشینند. در رفتارشان تعادل ندارند و گاهی دچار هیجانات ناگهانی می‌شوند. در صف ایستادن، رعایت نوبت یا منتظر ماندن برایشان دشوار است. این مشکلات در محیط مدرسه بیشتر مشخص می‌شود؛ زیرا کودک با رفتارهای خاص خود باعث بی‌نظمی در کلاس می‌شود و نمی‌تواند ساکت روی صندلی بنشیند مدام تکان می‌خورد.
نقص توجه
این گروه از کودکان به‌ندرت تکانشی یا پرتحرک هستند اما در توجه کردن مشکلات زیادی دارند. اغلب رویا‌پردازی می‌کنند و به راحتی گیج می‌شوند. این دسته از کودکان فراموشکار هستند و بسیاری از وسایل خود را جا می‌گذارند. آنها نمی‌توانند طبق برنامه خاصی کارهایشان را انجام دهند. کودکان با نقص‌توجه از یک فعالیت تکمیل نشده به فعالیت دیگری می‌روند و نمی‌تواند دستورالعمل‌ها را رعایت کند. این کودکان زیاد اشتباه می‌کنند و اشتباهات آنها همراه با بی‌دقتی است. با این حال اگر کاری را انجام دهند که برایشان لذت‌بخش باشد، مشکلی در توجه به آن ندارند
تکانشگری
کودکان تکانشگر اغلب واکنش‌های فوری از خود نشان می‌دهند و قبل از فکر کردن، عمل می‌کنند. آنها معمولا اظهارنظرهای نامناسبی را از خود بروز می‌دهند و احساسات خود را بدون محدودیت ابراز می‌کنند و بدون در نظر گرفتن عواقب رفتارشان، عمل می‌کنند. این کودکان ممکن است به دلیل شیطنت زیاد به خودشان یا دیگران آسیب برسانند. آنها ممکن است چیزهایی را که می‌خواهند به زور از دیگران بگیرند و یا وقتی ناراحت می‌شوند دیگران را بزنند یا آنها را هل بدهند.
ترکیبی (بی‌توجهی، تکانشگری و پر تحرکی)
در بیش‌فعالی ترکیبی، کودکان همه علائم تکانشگری، پرتحرکی و نقص توجه را با هم دارند.
علائم کودکان بیش‌فعال
تشخیص بیش‌فعالی در کودکان
تستIVA یا تست توجه و تمرکز، یک آزمون تخصصی جهت ارزیابی توجه و تمرکز و بررسی عملکرد کنترل تکانش در دو حیطه دیداری و شنیداری است. این آزمون برای ایجاد تمایز بین افراد مبتلا به اختلال بیش‌فعالی و نقص توجه از افراد مبتلا به اختلال سلوک و افراد بدون مشکل طراحی شده است. تستIVA به تشخیص و تفکیک انواع بیش‌فعالی شامل نوع نقص‌توجه، تکانشگر، پرتحرک و نوع ترکیبی می‌پردازد.
مشکلات عدم درمان کودکان بیش فعال
کودکان بیش‌فعال اغلب خواب مناسب و کافی ندارند. بین بیش‌فعالی کودکان و خواب آنها رابطه مستقیم وجود دارد؛ زیرا کمبود خواب باعث می‌شود توجه و تمرکز افراد کاهش پیدا کند. اختلالات خواب مشکلات رایجی هستند که بخش قابل توجهی از جامعه را در سنین مختلف درگیر می‌کنند. علل، علائم و درمان اختلالات خواب اهمیت زیادی دارد؛ زیرا کیفیت زندگی روزمره افراد با کیفیت خوابشان ارتباط تنگاتنگی دارد.
عوامل موثر در بیش‌فعالی کودکان
نوروفیدبک چیست؟
نوروفیدبک به معنای آموزش مستقیم مغز است. در این روش، مغز برای داشتن عملکرد بهتر آموزش می‌بیند. در روش نوروفیدبک، به طور مداوم عملکرد مغز مورد بررسی قرار می‌گیرد و مغز هر لحظه تحت نظر است و اطلاعات آن برای خود شخص نمایش داده می‌شود. نوروفیدبک یک روند یادگیری آرام است که برای تمامی جوانب عملکرد مغز که امکان اندازه‌گیری آنها وجود دارد، قابل استفاده است. در این روش وقتی مغز، برای یافتن یک الگوی مناسب‌تر، امواج مغزی را تغییر می‌دهد؛ پاداش دریافت می‌کند و این روند ادامه می‌یابد تا امواج مغزی کاملا تنظیم شوند و مغز به عملکرد مطلوب خود دست یابد.
یکی از انواع اختلالاتی که ممکن است برای کودکان به وجود آید، اختلال بیش‌فعالی است. در اکثر موارد بیش‌فعالی باعث می‌شود که کودک زندگی عادی نداشته باشد و با مشکل مواجه باشد. نوروفیدبک برای کودکان بیش‌فعال، یکی از بهترین روش‌های درمان است. اگر به دنبال یک مرکز نوروتراپی حرفه‌ای برای درمان بیش‌فعالی کودکان هستید، حتما یکی از انتخاب‌های درست و مناسب پیش روی شما کلینیک نوروتراپی دارینه می‌باشد. در این کلینیک تمام تجهیزات و دستگاه‌های مورد نیاز برای انجام جلسات نوروفیدبک کاملا حرفه‌ای و پیشرفته هستند و نوروتراپیست‌های با تجربه در کنار شما هستند تا شما بهترین خدمات را دریافت کنید.
چگونگی عملکرد نوروفیدبک برای کودکان بیش فعال
کودکان بیش‌فعال در لب پیشانی مغزشان دارای الگوی رفتاری متفاوتی نسبت به بقیه افراد عادی هستند. یعنی تنظیم امواج مغزی در لب پیشانی کودکان بیش‌فعال به هم ریخته است. مغز دارای ۵ نوع موج مغزی آلفا، بتا، گاما، تتا و دلتا است که این امواج دارای فرکانس‌های مشخصی هستند و قابلیت اندازه‌گیری دارند. طبق تحقیقات انجام شده در کودکان بیش‌فعال برخلاف جنب‌و‌جوش زیاد این کودکان، فعالیت امواج مغزی آنها کم است و تنظیم امواج مغزی در لوب پیشانی آنها به هم خورده است. یعنی طول امواج تتا که یک موج آهسته و کند است در مغز کودکان بیش‌فعال زیاد می‌شود و طول موج بتا که موج تند و سریع است، کم می‌شود. نوروفیدبک برای کودکان بیش فعال، با تاثیرگذاری بر امواج مغزی و افزایش انعطاف‌پذیری ذهنی، می‌تواند به بهبود و درمان این اختلال کمک کند.
تاثیر نوروفیدبک برای کودکان بیش فعال
نوروفیدبک برای کودکان بیش فعال، یکی از روش‌هایی است که به کمک آن می‌توان بیش‌فعالی کودکان را بهبود بخشید و آن را درمان کرد. رفتار هر فرد با عملکرد مغزش رابطه مستقیم دارد. یعنی هر نوع تغییر در مغز افراد، باعث تغییر در رفتار آنها می‌شود. از این رو نوروفیدبک برای کودکان بیش فعال، با تغییر در عملکرد مغز آنها، می‌تواند رفتارشان را تغییر دهد. این کودکان از نظر سطح توجه، کنترل تکانه، یادگیری و فعالیت مشکل دارند که نوروفیدبک برای کودکان بیش فعال باعث بهبود تکانشگری و بی‌توجهی و بیش‌فعالی ترکیبی در این کودکان می‌شود. این روش با کمک بازخوردی که به مغز می‌دهد، مغز را تشویق می‌کند که عملکرد خود را اصلاح و تعدیل کند. در نتیجه از مغز خواسته می‌شود تا امواج مغزی متفاوت را با تولید بیشتر برخی امواج و تولید کمتر برخی امواج دیگر، تنظیم کند و الگوهای مغزی سالمتری را ارائه دهد.
تعداد جلسات نوروفیدبک برای کودکان بیش فعال
همه درمان‌ها وقتی موثر واقع می‌شوند که دوره درمان کامل شود. در درمان نوروفیدبک برای کودکان بیش فعال نیز، کامل کردن دوره درمان اهمیت بالایی دارد و ناقص گذاشتن درمان باعث برگشت علائم می‌شود. همچنین رعایت ترتیب جلسات و کامل کردن آنها، همکاری خانواده و عمل به سفارشات و راهنمایی‌های نوروتراپیست ضروری است. بطور دقیق نمی‌توان گفت نوروفیدبک برای کودکان بیش فعال چند جلسه درمان نیاز دارد. زیرا نوروفیدبک یک روند آموزشی دارد که باید آرام و پیوسته دنبال شود تا به نتیجه مطلوب دست یافت. تعداد جلسات نوروفیدبک برای کودکان بیش فعال بسته به شرایط کودکان ممکن است بین ۳۰ تا۵۰ جلسه طول بکشد. در هر صورت هر تعداد جلسه که نیاز باشد باید به طور کامل شرکت کرد؛ در غیر این صورت نمی‌توان از این روش انتظار تنیجه عالی داشت. جلسات نوروفیدبک برای کودکان بیش فعال بهتر است بین دو تا سه جلسه در هفته باشد که معمولا هر جلسه بین ۴۰ دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد.
عوارض نوروفیدبک برای کودکان بیش فعال
کودکانی که به نوع ترکیبی بیش‌فعالی مبتلا هستند، داروها درمان مؤثری برای آنها نخواهد بود. این کودکان همچنین خیلی تحت تأثیر مداخلات رفتاری قرار نمی‌گیرند. نوروفیدبک برای کودکان بیش فعال، به آنها کمک می‌کند تا بدون کمک دارو، ریشه مشکلاتشان را برطرف کنند. نوروفیدبک برای کودکان بیش فعال یک روش غیرتهاجمی و ایمن است و عوارض جانبی جدی و طولانی‌مدت ندارد. از اینرو، والدین نگرانی خاصی از جهت عوارض جانبی نوروفیدبک نخواهند داشت.
